تاریخ نگاری برون گرایانة علم: بازخوانـی تـز هِسـن ـ گروسمـان

مقاله ای که بوریس هسن در 1931 منتشر کرد، توجه مورخین علم را به عوامل اجتماعی و ایدئولوژیک در شکل دهی تاریخ علم جلب کرد. این مقاله نوع جدیدی از تاریخ نگاری علم را ایجاد نمود که تاریخ نگاری برون گرا نامیده می شود. مدتی بعد یک ریاضی دان مارکسیست دیگر به نام هنریک گروسمان بی خبر از مقالة هسن، دو مقاله با دیدگاهی مشابه و مکمل دیدگاه وی ارائه داد. مقالة هسن دربارة عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر در پژوهش های علمی نیوتن در کتاب اصول بود، درحالی که گروسمان تز مشابهی را دربارة مکانیک گرایی دکارتی پیشنهاد می کرد. با اینکه تز هسن به عنوان افکار مارکسیستی عوامانه به کناری گذاشته شده است، می توان آن دو را با هم تکمیل کرد و روایتی دقیق تر از کیفیت تأثیر عوامل بیرونی بر تاریخ علم ارائه داد. در این مقاله سعی در تهیة چنین ترکیبی دارم.